Pompy ciepła stają się coraz popularniejszym źródłem ogrzewania i ciepłej wody w domach jednorodzinnych. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii pozwalają one na efektywne ogrzanie budynku przy stosunkowo niskich kosztach eksploatacji. Jak działają pompy ciepła i jakie są ich zalety w porównaniu do tradycyjnych systemów grzewczych?
Jak działa pompa ciepła w uproszczeniu?
Pompa ciepła pobiera ciepło z otoczenia (najczęściej z powietrza, gruntu lub wody) i przekazuje je do instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej. Wykorzystuje w tym celu obieg termodynamiczny czynnika chłodniczego, który paruje, skrapla się i transportuje ciepło. Sercem pompy ciepła jest sprężarka, która napędza obieg czynnika i podwyższa jego temperaturę do poziomu odpowiedniego do ogrzania wody w instalacji.
Na jakiej zasadzie działa pompa ciepła?
Podstawą działania pompy ciepła jest odwrócony obieg Clausiusa-Rankine’a. Polega on na wykorzystaniu zjawiska parowania cieczy w niskiej temperaturze oraz jej skraplania w wyższej temperaturze. Główne elementy tego obiegu to:
- Parownik – pobiera ciepło z otoczenia, powodując odparowanie czynnika roboczego.
- Sprężarka – spręża gazowe czynniki robocze, zwiększając jego temperaturę.
- Skraplacz – oddaje ciepło do instalacji centralnego ogrzewania, powodując skroplenie czynnika.
- Zawór rozprężny – obniża ciśnienie i temperaturę czynnika, kierując go z powrotem do parownika.
Jakie są główne elementy pompy ciepła?
Podstawowe elementy pompy ciepła to:
- Parownik – wymiennik ciepła pobierający energię cieplną z otoczenia.
- Sprężarka – silnik napędzający obieg czynnika chłodniczego.
- Skraplacz – wymiennik ciepła oddający energię cieplną do instalacji CO i CWU.
- Zawór rozprężny – redukuje ciśnienie czynnika po sprężarce.
- Zawory – regulują przepływ czynnika chłodniczego.
- Filtry – oczyszczają czynnik chłodniczy.
Dodatkowo pompa ciepła wyposażona jest w automatykę sterującą jej pracą.
Jakie są rodzaje pomp ciepła?

Ze względu na dolne źródło ciepła, wyróżniamy pompy ciepła:
- Powietrzne – pobierają ciepło z powietrza zewnętrznego.
- Gruntowe – pobierają ciepło z gruntu za pomocą pionowych lub poziomych wymienników.
- Wodne – pobierają ciepło z wód powierzchniowych lub gruntowych.
Najpopularniejsze w domach jednorodzinnych są pompy powietrze-woda, gdyż nie wymagają kosztownej instalacji dolnego źródła ciepła.
Jak działa pompa ciepła powietrze-woda?
W pompie ciepła powietrze-woda parownik pobiera ciepło z powietrza zewnętrznego. Powietrze zasysane jest przez wentylator i przepływa przez lamelkowy wymiennik ciepła, oddając swoją energię cieplną. Ochłodzone powietrze jest następnie usuwane na zewnątrz, a odparowany czynnik chłodniczy kierowany do sprężarki. Po sprężeniu i zwiększeniu temperatury, w skraplaczu oddaje ciepło do wody w zasobniku ciepłej wody użytkowej lub instalacji CO. Na końcu czynnik chłodniczy przepływa przez zawór rozprężny, obniżający jego temperaturę tak, aby mógł ponownie odebrać ciepło z powietrza.
W jaki sposób pompa ciepła ogrzewa dom?
Uzyskane w pompie ciepła ciepło przekazywane jest do instalacji centralnego ogrzewania i do zasobnika ciepłej wody użytkowej. Może ona współpracować z takimi systemami ogrzewania domu jak:
- Ogrzewanie podłogowe
- Kaloryfery
- Klimakonwektory (nagrzewnice wentylatorowe)
Najwyższą efektywność uzyskuje się, stosując pompę ciepła z ogrzewaniem płaszczyznowym (podłogowym).
Jakie są zalety pompy ciepła w domu?
Główne zalety pompy ciepła to:
- Wysoka efektywność – COP sięgający 4-5.
- Niskie koszty eksploatacji.
- Przyjazność dla środowiska.
- Komfort ciepłej wody przez cały rok.
- Możliwość chłodzenia latem.
- Praca bezobsługowa.
Jakie są wady pompy ciepła?
Do wad pomp ciepła można zaliczyć:
- Wysokie koszty inwestycyjne.
- Spadek wydajności przy niskich temperaturach zewnętrznych.
- Konieczność zapewnienia zasilania elektrycznego.
- Hałaśliwa praca jednostki zewnętrznej.
Mimo tych niedogodności, zastosowanie pompy ciepła w domu jednorodzinnym jest opłacalne i pozwala cieszyć się komfortem przy niskich rachunkach za ogrzewanie. Nowoczesne pompy ciepła są wydajne, niezawodne i bezpieczne, dzięki czemu ich popularność stale rośnie.
Podsumowanie
Pompa ciepła to nowoczesne, ekologiczne i efektywne źródło ciepła dla domu jednorodzinnego. Wykorzystuje energię odnawialną zgromadzoną w powietrzu, ziemi lub wodzie do ogrzania budynku oraz podgrzania ciepłej wody użytkowej. Dzięki zastosowaniu sprężarki i czynnika roboczego potrafi przekształcić niskotemperaturowe ciepło w wysokotemperaturowe. Jest to rozwiązanie wygodne, bezobsługowe i tańsze w eksploatacji od tradycyjnych kotłów grzewczych. Mimo wyższych kosztów inwestycyjnych, pompa ciepła szybko się zwraca i pozwala cieszyć się komfortem cieplnym przy niskich rachunkach za ogrzewanie.