Licznik dwukierunkowy to obecnie standardowy typ licznika energii elektrycznej montowany w polskich gospodarstwach domowych. Pozwala on na precyzyjny pomiar zużycia i produkcji prądu, co ma kluczowe znaczenie dla rozliczeń z dostawcą energii. Jednak dla wielu osób odczyt wskazań licznika dwukierunkowego i ich interpretacja mogą nastręczać trudności. W tym poradniku wyjaśnimy, jak działa i jak poprawnie odczytywać licznik dwukierunkowy, aby mieć pełną kontrolę nad rozliczeniami za energię elektryczną.
Jak działa licznik dwukierunkowy?
Licznik dwukierunkowy, inaczej zwany licznikiem netto, różni się od standardowego licznika tym, że mierzy energię w dwóch kierunkach - zarówno pobraną, jak i oddaną do sieci. Ma więc dwa niezależne mechanizmy pomiarowe - jeden mierzący zużycie, drugi produkcję. Dzięki temu możliwe jest precyzyjne określenie różnicy pomiędzy ilością pobranej i oddanej energii, czyli tak zwanego bilansu netto. Na tej podstawie następują rozliczenia z dostawcą energii.
Licznik dwukierunkowy montowany jest w gospodarstwach domowych posiadających mikroinstalacje fotowoltaiczne, dzięki którym możliwa jest produkcja prądu. Pozwala on na pomiar nadwyżek energii wprowadzanych do sieci, za które prosument otrzymuje rekompensatę finansową.
Jak odczytać wskazania licznika dwukierunkowego?
Odczyt licznika dwukierunkowego w zasadzie nie różni się od odczytu zwykłego licznika energii. Należy spisać kolejne cyfry widoczne na wyświetlaczach licznika, zwracając uwagę na ich oznaczenia i jednostki.
Standardowo licznik ma dwa wyświetlacze - jeden dla energii pobranej z sieci, drugi dla energii oddanej do sieci. Każdy z nich pokazuje aktualny stan liczydła w kilowatogodzinach (kWh). Czasem występuje też trzeci wyświetlacz prezentujący bilans netto, czyli różnicę między energią pobraną i oddaną.
Najważniejsze jest, aby nie pomylić wskazań i spisać je dla właściwych kierunków. Pomocne są oznaczenia strzałkami lub opisy “pobranie” i “oddanie”, ale ich brak nie oznacza, że odczyt jest niemożliwy.
Jak zinterpretować wskazania licznika dwukierunkowego?
Aby poprawnie zinterpretować odczytane wskazania licznika dwukierunkowego, trzeba wiedzieć, co oznaczają poszczególne wartości.
Wskazanie liczydła energii pobranej informuje nas o całkowitym zużyciu prądu z sieci w danym okresie rozliczeniowym. Natomiast wskazanie liczydła energii oddanej pokazuje, ile energii wyprodukowaliśmy z własnych odnawialnych źródeł i wprowadziliśmy do sieci.
Porównując oba odczyty, można wywnioskować, czy w analizowanym okresie byliśmy netto producentem czy konsumentem energii. Przewaga produkcji nad zużyciem oznacza nadwyżki oddane do sieci.
Co oznaczają poszczególne cyfry na liczniku dwukierunkowym?

Licznik dwukierunkowy ma jednak pewne ograniczenia. Ze względu na konstrukcję nie jest w stanie “cofać” liczydła w przypadku nadwyżki produkcji. Dlatego trzeba wiedzieć, co oznaczają poszczególne cyfry na każdym z wyświetlaczy.
Zwykle pierwsza cyfra (skrajna lewa) wskazuje dziesiątki tysięcy kWh, kolejne trzy to setki, dziesiątki i jednostki kWh, a ostatnia to mnożnik (najczęściej 0,001). Tak samo jest w przypadku liczydła energii oddanej.
Dzięki temu łatwo obliczyć całkowitą ilość energii zużytej i wyprodukowanej. Trzeba jednak pamiętać o właściwym odczytaniu mnożnika.
Jak rozpoznać licznik dwukierunkowy?
Aby mieć pewność, że mamy do czynienia z licznikiem dwukierunkowym, a nie zwykłym licznikiem energii, warto zapoznać się z jego oznaczeniami.
Podstawowym wyróżnikiem jest obecność dwóch niezależnych wyświetlaczy - dla energii pobranej i oddanej. Powinien też znajdować się opis informujący o konstrukcji umożliwiającej pomiar w dwóch kierunkach.
Dodatkowo na samym liczniku lub na dołączonej tabliczce znamionowej znajdziemy oznaczenie, że jest to licznik klasy B lub A (zgodnie z normą PN-EN 50470-1 lub 3).
Co to jest taryfa dwukierunkowa?
Taryfa dwukierunkowa to system rozliczeń dla prosumentów posiadających liczniki dwukierunkowe. Dostawca energii ogłasza taryfę, w której określa stawki za energię elektryczną oddaną i pobraną z sieci.
Najczęściej stosowana jest taryfa G12, wprowadzona przez Urząd Regulacji Energetyki. Zakłada ona rozliczanie się prosumenta za rzeczywiste zużycie energii według stawki za kWh energii pobranej. Natomiast za nadwyżki energii wprowadzone do sieci otrzymuje on rekompensatę finansową.
Jak rozliczane są opłaty z licznika dwukierunkowego?
Rozliczenia prosumenta za energię elektryczną oparte są na wskazaniach licznika dwukierunkowego.
Opłata naliczana jest wyłącznie za energię pobraną z sieci według aktualnej stawki dostawcy. Natomiast za nadwyżkę energii wprowadzoną do sieci prosument otrzymuje zwrot po średniej cenie rynkowej z ostatniego kwartału.
Takie rozliczenie netto zapewnia korzystne warunki dla prosumentów. Pozwala ograniczyć rachunki za prąd w zależności od udziału własnej produkcji.
Jak poprawnie zgłosić stan licznika?
Aby rozliczenia były prawidłowe, prosument musi regularnie zgłaszać odczyty licznika dwukierunkowego. Należy to robić zgodnie z informacjami od dostawcy energii.
Zgłoszenie odbywa się najczęściej poprzez wypełnienie stosownego formularza na stronie internetowej dostawcy lub wysłanie SMS-a o odpowiedniej treści. Ważne jest, aby podać odczyty oddzielnie dla energii pobranej i oddanej.
Odczyt licznika musi zostać dokonany dokładnie na dzień wskazany w harmonogramie rozliczeń, aby uniknąć szacowania zużycia. Dzięki regularnym zgłoszeniom odczytów prosument ma gwarancję poprawnych rozliczeń za energię elektryczną.
Podsumowanie
Licznik dwukierunkowy to nowoczesne rozwiązanie umożliwiające dokładny pomiar energii elektrycznej pobranej i oddanej do sieci. Dzięki niemu prosument z mikroinstalacją może rozliczać się za rzeczywiste zużycie w systemie net-billing, co przynosi wymierne korzyści finansowe. Kluczowe jest jednak umiejętne odczytywanie i interpretacja wskazań licznika, aby mieć pewność co do wysokości naliczanych opłat i uzyskiwanych zwrotów za nadwyżki. Warto zapoznać się z niniejszym poradnikiem, aby w pełni wykorzystać możliwości dwukierunkowego pomiaru energii.