W dzisiejszych czasach coraz więcej mówi się o zielonej energii i odnawialnych źródłach energii. Zielona energia to ogólne pojęcie określające energię pozyskiwaną ze źródeł odnawialnych, które są przyjazne dla środowiska naturalnego. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej czym jest zielona energia, jak działa i funkcjonuje w Polsce oraz jakie perspektywy ma przed sobą.
Czym jest zielona energia i jak działa?
Zielona energia, inaczej zwana odnawialną energią lub energią ze źródeł odnawialnych, pochodzi z naturalnych procesów przyrodniczych, które są nieustannie odnawiane. Obejmuje ona różne źródła i technologie pozyskiwania energii, które nie zużywają zasobów naturalnych ani nie emitują szkodliwych substancji do atmosfery.
Do głównych rodzajów zielonej energii zalicza się:
- Energię słoneczną wykorzystującą promieniowanie słońca
- Energię wiatru wykorzystującą siłę wiatru
- Energię wodną bazującą na wykorzystaniu rzek i fal morskich
- Energię geotermalną czerpiącą ciepło z wnętrza Ziemi
- Energię z biomasy pozyskiwaną m.in. z upraw roślin energetycznych
Zielona energia charakteryzuje się tym, że pochodzi ze źródeł, które są w stanie samoczynnie się odnawiać w naturalnych procesach. Dlatego można je eksploatować w nieskończoność, co odróżnia je od paliw kopalnych, które ulegają wyczerpaniu. Co więcej, zielona energia nie produkuje szkodliwych substancji, dzięki czemu jest przyjazna dla środowiska i pozwala ograniczać emisję gazów cieplarnianych oraz zanieczyszczeń.
Jakie są rodzaje zielonej energii w Polsce?
W Polsce wykorzystuje się obecnie kilka rodzajów zielonej energii, do których należą:
- Energetyka wiatrowa - turbiny wiatrowe produkujące energię elektryczną dzięki siłą wiatru;
- Energetyka wodna - elektrownie na rzekach i zbiornikach wodnych;
- Energia z biomasy - biogazownie przetwarzające biomasę np. z upraw roślin energetycznych na biogaz;
- Energia słoneczna - instalacje fotowoltaiczne produkujące prąd ze słońca;
- Energia geotermalna - wykorzystanie ciepła wnętrza Ziemi do celów grzewczych i produkcji energii.
Najdynamiczniej rozwijającymi się obecnie gałęziami zielonej energii w Polsce są energetyka wiatrowa i fotowoltaika. Powstają coraz większe farmy wiatrowe, a na dachach domów jednorodzinnych i innych budynkach montowane są panele fotowoltaiczne. Duże znaczenie ma także energia z biomasy, a perspektywicznym kierunkiem jest geotermia.
Jakie korzyści daje zielona energia dla środowiska?
Rozwój zielonej energii przynosi bardzo istotne korzyści dla środowiska naturalnego. Oto najważniejsze z nich:
- Obniżenie emisji gazów cieplarnianych - zielona energia nie emituje CO2, przez co przyczynia się do ograniczania efektu cieplarnianego;
- Zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza - dzięki energii odnawialnej spada emisja pyłów, tlenków siarki i azotu;
- Ochrona zasobów naturalnych - zielona energia nie zużywa paliw kopalnych, które ulegają wyczerpaniu;
- Zachowanie bioróżnorodności - instalacje OZE nie dewastują siedlisk przyrodniczych, jak ma to miejsce przy wydobyciu węgla;
- Obniżenie kosztów środowiskowych - mniejsze zanieczyszczenie przekłada się na spadek kosztów związanych ze skutkami degradacji środowiska.
Dzięki wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii możliwa jest zatem ochrona klimatu, poprawa jakości powietrza oraz zachowanie walorów przyrodniczych Ziemi dla przyszłych pokoleń.
Ile kosztuje zielona energia w Polsce i jakie są opłaty?
Koszty zielonej energii w Polsce są zróżnicowane w zależności od technologii i skali inwestycji. Najtańszym źródłem jest obecnie energia z turbin wiatrowych. Według danych URE w 2021 r. średnia cena energii z farm wiatrowych wynosiła 277 zł/MWh.
Droższa jest energia z elektrowni fotowoltaicznych, gdzie średnia cena w kontraktach wynosiła w 2021 r. ok. 360 zł/MWh. Jeszcze wyższe są koszty pozyskiwania energii z biogazu (500-600 zł/MWh) czy geotermii (450-550 zł/MWh).
Dla odbiorców indywidualnych koszt instalacji paneli PV na dachu to średnio 15-25 tys. zł przy mocy ok. 5 kW. Taka instalacja pozwala na roczne oszczędności rzędu 2-3 tys. zł. Można je dodatkowo zwiększyć korzystając z dotacji NFOŚiGW oraz ulgi termomodernizacyjnej.
Gdzie w Polsce najlepiej inwestować w zieloną energię?
Największy potencjał dla rozwoju poszczególnych technologii zielonej energii jest zróżnicowany regionalnie ze względu na uwarunkowania geograficzne i przyrodnicze. Oto optymalne lokalizacje dla inwestycji:
- Energetyka wiatrowa - wybrzeże, Podkarpacie, Wielkopolska;
- Fotowoltaika - Polska centralna i południowa;
- Energetyka wodna - Karpaty, Sudety;
- Geotermia - Niż Polski, Podhale;
- Biomasa - Polska północno-wschodnia.
Najwięcej farm wiatrowych zlokalizowanych jest zatem na północy, a najlepsze warunki solarne panują w pasie centralnym kraju. Geotermia ma potencjał szczególnie na Niżu, a uprawy roślin energetycznych w północno-wschodniej Polsce.
Jakie dotacje i programy wsparcia dla zielonej energii w Polsce?
Rozwój zielonej energii w Polsce jest wspierany poprzez liczne programy dotacyjne na poziomie krajowym i unijnym. Najważniejsze z nich to:
- Dotacje z programu "Mój Prąd" na instalacje PV;
- Dofinansowanie z NFOŚiGW, np. na pompy ciepła;
- Dotacje z regionalnych programów, np. "Energia plus" w Małopolsce;
- Środki z Funduszy Europejskich w ramach perspektywy 2021-2027;
- Dofinansowanie w formie zielonych certyfikatów za produkcję OZE.
Dzięki tym instrumentom wsparcia inwestycje w zieloną energię stają się bardziej opłacalne, co zachęca do ich realizacji zarówno firmy, jak i osoby prywatne. Perspektywa nowych funduszy unijnych daje nadzieję na dalszy dynamiczny rozwój sektora OZE w Polsce.
Jakie przepisy i ustawy regulują zieloną energię w Polsce?
Podstawowymi aktami prawnymi regulującymi zieloną energię w Polsce są:
- Ustawa o odnawialnych źródłach energii - określa zasady wsparcia dla OZE;
- Ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych - reguluje budowę farm wiatrowych;
- Prawo energetyczne - definiuje ogólne zasady funkcjonowania rynku energii;
- Rozporządzenia do ustaw - regulują szczegółowe kwestie techniczne i finansowe.
Przepisy te określają m.in. systemy wsparcia dla producentów zielonej energii, warunki przyłączenia OZE do sieci elektroenergetycznej oraz zasady wydawania pozwoleń na budowę. Aktualizowane są na bieżąco w celu jak najlepszego dostosowania do realiów rynkowych.
Jakie perspektywy i prognozy dla zielonej energii w Polsce?
Perspektywy dla dalszego rozwoju zielonej energii w Polsce są bardzo dobre. Według prognoz udział OZE w finalnym zużyciu energii brutto ma wzrosnąć z ok. 13% w 2020 r. do co najmniej 23% w 2030 r. Najszybciej będą rozwijać się fotowoltaika i energetyka wiatrowa.
Kluczowe czynniki, które wpłyną na dalszy wzrost udziału zielonej energii to między innymi:
- Rosnąca opłacalność OZE;
- Postęp technologiczny;
- Wysokie ceny uprawnień CO2;
- Środki z Funduszy Europejskich;
- Wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa.
Dzięki temu zielona transformacja energetyki w Polsce będzie postępować, przynosząc korzyści gospodarcze, środowiskowe i społeczne. Już teraz warto inwestować w odnawialne źródła energii, aby czerpać zyski z tego perspektywicznego sektora.
Podsumowanie
Zielona energia odgrywa coraz większą rolę w polskim miksie energetycznym, a jej znaczenie będzie stale rosło. Kluczowe zalety odnawialnych źródeł energii to brak emisji zanieczyszczeń, niewyczerpalność oraz poprawa bezpieczeństwa energetycznego kraju. Aby w pełni wykorzystać potencjał zielonej energii, konieczne jest utrzymanie systemów wsparcia dla inwestorów i dalsza rozbudowa infrastruktury. Wraz z postępem technologicznym i spadkiem kosztów produkcji, udział OZE w miksie energetycznym Polski może wzrosnąć nawet do ponad 30% w perspektywie 2040 roku. Inwestycje w zieloną energię to nie tylko korzyści dla środowiska, ale także czysty zysk dla polskiej gospodarki.
Tagi
Udostępnij
