Pompy ciepła stają się coraz popularniejszym źródłem ogrzewania domów i mieszkań. Ich niewątpliwą zaletą jest niska energochłonność i ekologiczność. Jednak aby pompa ciepła pracowała optymalnie i efektywnie kosztowo, często wymaga ona wsparcia w postaci zewnętrznego bufora ciepła. W artykule wyjaśnimy, czym jest bufor ciepła, kiedy jest potrzebny do pompy ciepła i jak prawidłowo go podłączyć.
Kiedy bufor jest potrzebny do pompy ciepła?
Bufor ciepła przydaje się w pompie ciepła przede wszystkim wtedy, gdy występują duże wahania zapotrzebowania na ciepło w systemie grzewczym. Może to mieć miejsce np. w dużych domach z ogrzewaniem podłogowym, gdzie ogrzewane są tylko wybrane pomieszczenia. Bufor pozwala wtedy zmagazynować nadmiar ciepła i oddać je, gdy zajdzie taka potrzeba.
Montaż bufora zalecany jest także wtedy, gdy pompa ciepła nie jest w stanie sama pokryć chwilowego zapotrzebowania na ciepło, np. przy nagłym ochłodzeniu. Bufor pełni wtedy rolę dodatkowego źródła ciepła i zabezpiecza przed wychłodzeniem domu.
Z bufora warto skorzystać również, gdy planujemy instalację ogrzewania mieszanego - zarówno grzejnikowego, jak i podłogowego. Bufor zapewni wtedy odpowiednią temperaturę wody zasilającej dla obu typów instalacji.
Jak działa bufor ciepła podłączony do pompy ciepła?
Zasada działania bufora ciepła jest prosta. Jest to zbiornik, w którym magazynowana jest gorąca woda grzewcza. Bufor podłączony jest zarówno do pompy ciepła, jak i do instalacji centralnego ogrzewania.
Gdy zapotrzebowanie na ciepło jest niewielkie, pompa ciepła nagrzewa wodę w buforze. Gdy zapotrzebowanie wzrasta, gorąca woda pobierana jest z bufora, dzięki czemu instalacja grzewcza jest w stanie pokryć większe zapotrzebowanie na moc.
Bufor pozwala więc na zgromadzenie ciepła wytworzonego przez pompę ciepła i wykorzystanie go wtedy, gdy jest to konieczne. Zapobiega również częstym i krótkotrwałym uruchomieniom sprężarki w pompie.
Gdzie zamontować bufor ciepła w układzie z pompą ciepła?
Bufor ciepła powinien być zamontowany pomiędzy pompą ciepła a instalacją centralnego ogrzewania. Najlepiej umieścić go w kotłowni obok pompy ciepła.
Alternatywnie, jeśli w kotłowni brakuje miejsca, dopuszczalne jest też ustawienie bufora w innym pomieszczeniu technicznym, np. w garażu lub piwnicy. Ważne, aby zachować krótkie i proste połączenia hydrauliczne.
Bufor powinien stać na stabilnym podłożu, najlepiej na specjalnie przygotowanym cokole lub wsporniku. Dobrze też wypoziomować bufor, aby uniknąć naprężeń i odkształceń zbiornika podczas eksploatacji.
Jak prawidłowo podłączyć bufor ciepła do pompy ciepła?

Podłączenie bufora ciepła do pompy ciepła wymaga wykonania odpowiednich przyłączy. Bufor posiada zwykle 2-4 króćce:
- króciec zasilania z pompy ciepła,
- króciec powrotu do pompy ciepła,
- króciec zasilania instalacji c.o.,
- króciec powrotu z instalacji c.o.
Czasami bufor wyposażony jest także w dodatkowe króćce np. na ogrzewanie c.w.u., instalację solarnego wspomagania czy chłodzenia pasywnego.
Jakie przyłącza wykonać w buforze ciepła dla pompy ciepła?
W buforze należy wykonać dwie pętle - jedną dla pompy ciepła i drugą dla instalacji grzewczej. Pętla pompy ciepła powinna mieć większą średnicę i króćce umieszczone w górnej części bufora. Pętla instalacji c.o. umieszczona jest w dolnej części.
Idealnie, gdy bufor posiada fabrycznie wykonane odpowiednie króćce i przegrodę termiczną. W innym przypadku należy samodzielnie wykonać pętle z rur, przyłączyć pompy obiegowe i zamontować czujniki temperatury.
Jak połączyć pompę ciepła z buforem ciepła - schematy instalacji
Istnieje kilka możliwych schematów podłączenia pompy ciepła z buforem ciepła, m.in.:
- układ szeregowy - bufor za pompą ciepła,
- układ równoległy - bufor obok pompy ciepła,
- układ kaskadowy - kilka buforów lub więcej niż jedna pompa ciepła.
Najprostszy jest układ szeregowy. Bufor podłączamy za pompą ciepła. Z bufora poprowadzona jest instalacja centralnego ogrzewania. Układ równoległy stosuje się przy większych mocach pomp ciepła.
Jakiej pojemności bufor ciepła wybrać do pompy ciepła?
Pojemność bufora dobierana jest indywidualnie do parametrów pompy ciepła i zapotrzebowania na ciepło w budynku. Orientacyjnie wynosi ona ok. 30-50 litrów na 1 kW mocy pompy ciepła.
Dla pompy ciepła o mocy 5 kW wystarczy zwykle bufor 150-250 litrów. Przy mocach rzędu 10-15 kW montuje się bufory 500-750 litrów lub więcej. Dobór pojemności bufora powinien wykonać projektant instalacji.
Jak ustawić sterownik pompy ciepła po podłączeniu bufora?
Podłączenie bufora ciepła wymaga odpowiedniej konfiguracji sterownika pompy ciepła. Należy aktywować tryb pracy ze zbiornikiem buforowym oraz ustawić parametry regulacji:
- temperaturę zadaną bufora,
- histerezę załączenia sprężarki,
- minimalny czas postoju sprężarki.
Prawidłowe ustawienie sterownika zapewni optymalną współpracę pompy ciepła z buforem i pozwoli uniknąć zbędnych cykli załączeń i wyłączeń.
Podsumowanie
Podłączenie zewnętrznego bufora ciepła do pompy ciepła pozwala zoptymalizować jej pracę i obniżyć koszty ogrzewania. Bufor magazynuje nadmiar ciepła i oddaje je, gdy wzrasta zapotrzebowanie. Montaż bufora jest stosunkowo prosty, wymaga jednak zachowania odpowiednich zasad i schematów hydraulicznych. Prawidłowo dobrana pojemność i konfiguracja bufora przełoży się na komfort i oszczędności podczas eksploatacji pompy ciepła.